Artikelen –> Ontbinding van het huwelijk in België, Duitsland en Nederland

1. Homologatie (inschrijving) van de echtscheiding die uitgesproken is door een Duitse, Nederlandse, Belgische of Braziliaanse rechter

Met de nieuwe wet 11.441/2007 heeft de Braziliaanse wetgever beoogd de echtscheidingsprocedure te vereenvoudigen. Doch voor in aanmerking te komen voor deze procedure dient de verzoeker/ster aan de volgende eisen te voldoen, te weten:

op     het     moment     van     de     echtscheidingsprocedure      is     er      geen     sprake     van      minderjarige     kinderen de echtscheiding moet ingediend worden met wederzijdse instemming

Recentelijk heeft de Braziliaanse wetgever middels een grondwettelijke wijziging, namelijk (EC66 van 18 juli van 2010), een nieuwe wet ingevoerd. In deze wijziging heeft het Braziliaanse parlement de eis van 2 jaren feitelijk gescheiden zijn voorafgaand aan de echtscheidingsprocedure ingetrokken. Dus de verzoeker/ster kan de echtscheiding indienen wanneer dat het beste uitkomt. Er kan opgemerkt worden dat de Braziliaanse wetgever tracht in de laatste tijd de wet effectief vast te stellen voornamelijk op het gebied van familie recht. Naarmate de maatschappij zich ontwikkelt tracht de Braziliaanse wetgever ook de wet zo effectief en efficiënt te vervaardigen. Ze proberen de wensen van een samenleving, waar conservatisme en hypocrisie hebben geheerst, na te streven.

1. De ontbinding van het huwelijk in het Duitse stelsel en vervolgens homologatie van deze door het STJ in Brazilië

In het Duitse stelsel in vergelijking met het Braziliaanse rechtssysteem: Nadat het echtscheidingsvonnis in kracht van gewijsde is gegaan dient dit vonnis gehomologeerd te worden door het STJ (Hof) indien men wil dat dit vonnis effect zal hebben in het Braziliaanse rechtsstelsel. Deze homologatie dient uitgevoerd te worden via een Braziliaanse advocaat/e.

De echtscheiding die uitgevoerd is in Duitsland dient gehomologeerd te worden door het STJ in Brazilië. Deze homologatie vindt plaats nadat het echtscheidingsvonnis in Duitsland in kracht van gewijsde is gegaan. (art 6 paragraaf 4 Codigo de Introducao Civil Brasileiro)

Het is verstandig de homologatie in te dienen met wederzijdse instemming, deze instemming gebeurt middels een schriftelijke verklaring waarin staat dat de andere partij niet zich verzet tegen de homologatie.

1. Ontbinding van het huwelijk in het Belgische rechtsstelsel. Dit buitenlandse echtscheidingsvonnis dient gehomologeerd (ingeschreven) te worden door het STJ via een Braziliaanse advocaat(e).

Het Belgische rechtsstelsel: de echtscheiding die in België is gerealiseerd heeft slechts effect in het Braziliaanse rechtssysteem nadat deze gehomologeerd is door het STJ. Kortheidshalve, zolang dit echtscheidingsvonnis nog niet is gehomologeerd door deze  al genoemde instantie, blijft dit echtpaar t.a.v. het Braziliaanse recht getrouwd met alle gevolgen van dien met betrekking tot huwelijksvermogen. Dus kan een van dit echtpaar nooit in het Braziliaanse territorium opnieuw trouwen. Indien een van hun in Brazilië trouwt, begaat deze een misdrijf en kan vervolgd worden op grond van Art 235 van het Braziliaanse Strafrecht. Dit luidt als volgt: “Hij die al getrouwd is en opnieuw een huwelijk aangaat, begaat het misdrijf van polygamie. Deze betrokkene kan gestraft worden met een gevangenisstraf van 2 a 6 jaren.”

Ter herhaling, de echtscheiding die in België is gerealiseerd dient vervolgens gehomologeerd te worden door het STJ in Brazilië. Het is verstandig dat de homologatie van het buitenlandse echtscheidingsvonnis ingediend zal worden met wederzijdse instemming.

Dit betekent dat de andere partij in een schriftelijke verklaring moet aangeven dat hij/zij zich niet verzet tegen de homologatie van het echtscheidingsvonnis.

Indien de homologatie ingediend zal worden met onenigheid vraagt de Braziliaanse rechter middels een “Carta Rogatoria” de buitenlandse rechter waar de verzettende partij zich bevindt of buitenlandse rechter de betrokken partij kan verhoren.

Homologatie van het buitenlandse echtscheidingsvonnis met onenigheid bij het STJ duurt vele jaren. Verder is deze procedure traag, en is kostbaar.

1. Nederlands Recht- Ontbinding van het huwelijk volgens het Nederlandse recht en vervolgens dient de buitenlandse echtscheidingsbeschikking gehomologeerd te worden door het STJ in Brazilië.

De echtscheiding die is gerealiseerd in het buitenland, bijvoorbeeld in Nederland, heeft slechts juridische werking in Brazilië nadat deze door het STJ, de bevoegde instantie om deze procedure uit te spreken, is gehomologeerd. Deze homologatie is vereist indien een of beide partijen Braziliaan is. Deze homologatie mag starten nadat de echtscheidingsbeschikking in Nederland in kracht van gewijsde is gegaan. Nadat het STJ heeft gehomologeerd moet de homologatie ingeschreven worden bij de bevoegde instantie (namelijk waar het huwelijk is aangegaan). Na deze inschrijving is de betrokken partij vrij om een nieuwe huwelijk aan te gaan in het Braziliaanse territorium. Indien deze homologatie niet heeft plaatsgevonden blijven de betrokken partijen getrouwd in Brazilië. Indien een van deze personen toch opnieuw een huwelijk in Brazilië aangaat begaat hij/zij een misdaad en kan hij/zij vervolgd worden volgens Art. 234 van het Braziliaanse strafrechtboek.

1. Echtscheiding in Brazilië of in het buitenland ?

Het is verstandig dat de verzoekers, indien er geen meerderjarig kind is tijdens het indienen van echtscheidingsprocedure en geen onenigheid bestaat met betrekking tot het verdelen van het huwelijksvermogen, de echtscheiding in Brazilië laten indienen vanwege de volgende redenen: Ten eerste, met de nieuwe wet, namelijk 11.441/2007, heeft de Braziliaanse wetgever de procedure van echtscheiding vereenvoudigd en kan deze procedure gerealiseerd worden door een bevoegd notaris, indien de betrokken partijen de juiste documentatie overhandigen en aan alle vereisten van de al genoemde wet voldoen. Deze “extrajudicial procedure” kan zonder de tussenkomst van een rechter in 2 weken in orde zijn. Daarna dient de deze echtscheidingsbeschikking gehomologeerd (“averbado”) te worden in Brazilië bij de bevoegde instantie, namelijk waar het huwelijk heeft plaatsgevonden. Vervolgens moet deze Braziliaanse echtscheidingsbeschikking nadat deze gelegaliseerd is door verschillende instanties, gehomologeerd worden bij de instantie in het land waar de betrokken partijen zich bevinden (woonplaats).

1. Homologatie (inschrijving) van de echtscheiding uitgesproken in Nederland.

In het Nederlandse recht is de homologatie van een echtscheidingsbeschikking eenvoudiger in vergelijking met in het Braziliaanse rechtstelsel. De homologatie van een buitenlandse echtscheidingsbeschikking moet een ingewikkelde procedure volgen bij het STJ. Recentelijk heeft de Braziliaanse wetgever het rechtssysteem van de rechtsprocedure gemoderniseerd. De Braziliaanse advocaat   kan middels een digitaal certificaat een verzoek/petitie online indienen. Het nieuwe systeem (2007) maakt de rechtsprocedure sneller, efficiënter en goedkoper.

1. De homologatie (inschrijving) van een Braziliaanse echtscheiding volgens het Nederlandse recht.

De homologatie (inschrijving) van een Braziliaanse echtscheiding doet zich voor middels een administratieve wijze. Het is sneller indien de betrokkenen de juiste documenten hebben geleverd zoals gevraagd wordt door de bevoegde instanties.

Nederlandse instanties zijn niet altijd op de hoogte van Braziliaanse extrajudiciale echtscheidingsprocedure. Als gevolg hiervan nemen betrokkenen andere stappen voordat deze papieren ingeleverd kunnen worden. Andere problemen die tevens vaak zich voordoen zijn dat de verzoekers onjuiste informatie leveren of verkeerde documenten zijn vertaald.

Let op: Indien partijen in het buitenland al gescheiden zijn mag de Braziliaanse rechter de inhoud van deze echtscheiding niet opnieuw behandelen. Brazilië moet zich aan de regels van internationale verdragen houden, behoudens als deze uitspraak tegen  de openbare orde is of in strijd is met een Braziliaanse wet. In zo’n geval kan de Braziliaanse rechter het echtscheidingsvonnis/beschikking niet homologeren en dus heeft deze uitspraak geen effect in het Braziliaanse rechtsstelsel.

Attentie: als u gescheiden bent in een land moet de Braziliaanse rechter de uitspraak in principe eerbiedigen, kortheidshalve de partij hoeft allen maar de echtscheidingschikking te homologeren bij het STJ in Brazilië. De andere partij mag niet een nieuwe echtscheiding indienen in Brazilië. De eerste echtscheiding prevaleert en de andere uitspraak wordt vernietigd, omdat deze uitspraak in strijd is met internationaal verdrag.

Bronnen   Braziliaanse bronnen:

M. Helena, Diniz, Codigo Civil Anotado, Editora saraiva, 13 ed, 2008

Braziliaanse                             sites: www.mundonotarial.org/11441.html, laatst bezocht op 12 september 2010

www.planalto.gov.br/ccivil_03/constituicao/Emendas/Emc/emc66.htm, laatst bezocht op 12 september 2010 www.senado.gov.br/ead/Conteudo/PL/Tramitacao/tramitacao4.htm, laatst bezocht op 12 september 2010 www.stj.gov.br, laatst bezocht op 12 september 2010 www.stj.gov.br/estj/do/visualizarPeticaoInicial?op=carregar#, laatst bezocht op 12 september 2010

Auteur: Dra. Vanderly Dantas van Oirschot

OAB/SP 204377, Advogada in Brazilie, laatste jaars studente Nederlands-, Europees- en Internationaal recht aan de Universiteit van Maastricht

www.dantas-juridico.com www.advogadosbrasileirosnaholanda.com dantasjuridico@outlook.com